Download

Go BackComment

Link

Embed

Zoom

CƠ SỞ VĂN HOÁ VIỆT NAMCƠ SỞ VĂN HOÁ VIỆT NAMTái bản lần thứ 2 LỜI GIỚI THIỆUTừ các chương trình được soạn thảo công phu của gần ba mươi trường đại học, một sốgiáo sư có kinh nghiệm về xây dựng chương trình đào tạo đã được Bộ Giáo dục và Đàotạo mời xây dựng Bộ chương trình Đại học đại cương dùng cho các năm đầu ở bậc đạihọc.Bộ chương trình nêu trên đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành dưới dạng Bộchương trình mẫu (theo quyết định 3244/GD-ĐT ngày 12 tháng 9 năm 1995) và đangđược các trường đại học và cao đẳng áp dụng. Đây là chuẩn mực tối thiểu về phần kiếnthức nền tảng của bậc đại học để các cơ sở đào tạo đại học và cao đẳng áp dụng nhằmnâng dần mặt bằng kiến thức bậc đại học nước ta ngang tầm với các nước trong khu vựcvà trên thế giới. Mong mỏi chung của người học và người dạy là có được các sách giáokhoa phù hợp với bộ chương trình này do những chuyên gia có kinh nghiệm biên soạn.Đáp ứng nguyện vọng trên, Ban chủ nhiệm Chương trình Giáo trình đại học đã mời PGS.TS. Trần Ngọc Thêm viết cuốn Cơ sở văn hoá Việt Nam phục vụ cho chương trình Đạihọc đại cương.Ban chủ nhiệm Chương trình Giáo trình đại học trân trọng giới thiệu với bạn đọc vàmong nhận được sự góp ý để cuốn sách ngày càng hoàn thiện.Ban chủ nhiệmCHƯƠNG TRÌNH GIÁO TRÌNH ĐẠI HỌCBộ Giáo dục và Đào tạo Lời nói đầu bản in năm 1997Trong thời đại ngày nay, khi kinh tế ngày càng phát triển và các quốc gia trên thế giớingày càng xích lại gần nhau thì văn hóa dân tộc ngày càng trở thành trung tâm của sự chúý. Những năm gần đây, văn kiện của Đảng và Nhà nước Việt Nam nhiều lần khẳng địnhvai trò quan trọng của văn hóa trong việc bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người, đồngthời đặt mục tiêu "xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".

Chính là nhằm góp phần thực hiện mục tiêu đó, từ năm học 1990- 1991, trong khuôn khổnhóm ngành ngoại ngữ của hệ thống đại học đã bắt đầu giảng dạy môn học Cơ sở vănhóa Việt Nam. Đây là môn học nhằm cung cấp cho sinh viên những tri thức cơ bản cầnthiết cho việc hiểu một nền văn hóa, giúp họ nắm được các đặc trưng cơ bản cùng cácquy luật hình thành và phát triển của văn hóa Việt Nam. Với một số bổ sung và điềuchỉnh, chương trình Cơ sở văn hóa Việt Nam đã được chính thức ban hành năm 1995trong bộ chương trình giáo dục đại học đại cương như một môn học bắt buộc cho chươngtrình 6 và lựa chọn cho các chương trình còn lại.Với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Ngữ học và Việt Nam học cho khối đại học ngoại ngữcủa Bộ Giáo dục và Đào tạo và chủ trì xây dựng chương trình môn Cơ sở văn hóa Việt Nam từ năm 1990, chúng tôi đã nhận trách nhiệm xây dựng giáo trình môn học này theotinh thần của văn hóa học - khoa học về văn hóa. Các kết quả được công bố từng bướcmột cách thận trọng: từ những phác thảo đầu tiên năm 1991 (do Trường Đại học Ngoạingữ Hà Nội xuất bản), rồi được nghiệm thu với tư cách đề tài khoa học cấp Bộ vào năm1994 và được Bộ GD và ĐT tặng Bằng khen trong đợt bình tuyển các công trình nghiêncứu khoa học và công nghệ trong 5 năm 1991-1995, cho đến bản in tương đối hoàn chỉnhdày 504 trang vào năm 1995 (do Trường Đại học Tổng hợp Tp.HCM xuất bản). Bản innày đã thực sự thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận trong nước và Việt kiều ở nướcngoài.Xuất phát từ cuốn Cơ sở văn hóa Việt Nam năm 1995, chúng tôi đã tiếp tục công việctheo hai hướng: Một mặt, bổ sung tư liệu và củng cố các lập luận để mở rộng thành mộtCHUYÊN LUẬN KHOA HỌC xuất bản dưới tên gọi Tìm về bản sắc văn hóa Việt Nam:cái nhìn hệ thống - loại hình (NXB Tp. HCM, tháng 7-1996, 672 trang) và tái bản sau 5tháng (tháng 1-1997, 684 trang). Mặt khác, tiếp thu ý kiến của các nhà nghiên cứu, chúngtôi đã gạn lọc giữ lại những nội dung có sự thống nhất ở một mức độ nhất định trong giớikhoa học để soạn thành GIÁO TRÌNH, theo hướng này, đã lần lượt ra đời các bản giáotrình Cơ sở văn hóa Việt Nam do Trường ĐHTH Tp. HCM xuất bản năm 1996 (381trang), ĐHKHXH và NV thuộc ĐHQG Tp. HCM xuất bản tháng 2-1997 (283 trang).Cuốn sách bạn đọc đang cầm trong tay được hoàn thiện trên cơ sở bản in tháng 2-1997. Những nội dung gây tranh luận (như sự đối lập quá rạch ròi hai loại hình văn hóa, nhữnglý giải về nguồn gốc âm dương, ngũ hành...), cũng như những gì quá đi sâu đều đã đượcloại bỏ hoặc đưa vào các phần chú thích, đọc thêm.Giáo trình được biên soạn theo sát chương trình do Bộ GD và ĐT ban hành năm 1995.Theo đó, hệ thống văn hóa Việt Nam được xem xét một cách đồng đại theo bốn thành tố,nhưng trong mỗi thành tố, một bộ phận của thành tố lại chú trọng tới tính lịch đại của nó.Tiến trình văn hóa Việt Nam không chỉ được phác thảo trong chương I (§3), mà còn baotrùm lên toàn bộ cuốn sách: Khởi đầu từ các điều kiện vật chất quy định và định vị vănhóa Việt Nam (chương I-§2), ta thu được cái tinh thần là văn hóa nhận thức và văn hóa tổchức đời sống cộng đồng (chương II-IV), để rồi cái tinh thần đó lại tác động trở lại đờisống vật chất (chương V: ăn - mặc - ở - đi lại), cũng như cách thức ứng xử và thành quảgiao lưu với môi trường xã hội (chương VI). Từ quá khứ (văn hóa bản địa và giao lưu vớikhu vực), chúng ta đã đi dần đến hiện lại (giao lưu với phương Tây), để rồi cuối cùng kết

thúc bằng việc xem xét cuộc "đối mặt" đang diễn ra giữa văn hóa cổ truyền với nền kinhtế thị trường và sự thâm nhập của văn minh phương Tây hiện đại.Trong sách, các thông tin bổ trợ để đọc thêm được phân biệt bằng kiểu chữ riêng, với cỡ chữ nhỏ hơn; để nắm được nội dung cơ bản, có thể bỏ qua không cần đọc những đoạnnày. Ngược lại, để mở rộng kiến thức thì, ngoài những thông tin phụ in bằng kiểu chữriêng, ở cuối sách giới thiệu một danh mục tài liệu đọc thêm tối thiểu. Để tiện cho việc sửdụng, cuối sách còn có các câu hỏi cho từng chương và một số câu hỏi chung, đòi hỏi sựtổng hợp kiến thức và suy luận; đây chỉ là những câu hỏi mang tính chất gợi ý, các thầycô có thể cụ thể hóa hoặc tiếp tục bổ sung thêm.Để có được giáo trình này, trong những năm qua, tác giả đã nhận được sự ủng hộ và giúpđỡ to lớn của Vụ Đào tạo đại học Bộ GD và ĐT, của Hội đồng liên ngành Ngoại ngữ, củaBan chủ nhiệm Chương trình mục tiêu về Giáo trình Đại học, của Trường ĐH Tổng hợpTp. HCM (trước đây) và Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học Quốcgia Tp. Hồ Chí Minh (hiện nay), của các nhà nghiên cứu lớp đàn anh như GS. LươngDuy Thứ, GS. Nguyễn Tài Cẩn, GS. Phạm Đức Dương. GS. Nguyên Tấn Đắc, TS.Dương Thiệu Tống, PGS.PTS. Tạ Văn Thành, PGS. Chu Xuân Diên, PGS. Trần ThanhĐạm, GS. Lý Chánh Trung, nhà nghiên cứu Phật học Minh Chi, cùng nhiều bậc đàn anhvà nhiều đồng nghiệp bạn bè khác ở trong nước và nước ngoài.Trước khi xuất bản, sách lại được GS. Phạm Đức Dương (Chủ tịch Hội Đông Nam Á họcViệt Nam), GS. Đinh Gia Khánh (nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa dângian) và GS. Nguyễn Khắc Phi (chuyên gia văn học Trung Quốc, NXB Giáo dục) đọcgóp ý. Đặc biệt, những nhận xét rất kỹ càng và chính xác của GS. Đinh Gia Khánh vàGS. Nguyễn Khắc Phi đã giúp cho bản thảo hoàn thiện hơn rất nhiều. Chúng tôi cũng bàytỏ nơi đây lòng biết ơn chân thành đối với GS. Nguyễn Như Ý (Tổng biên tập NXB Giáodục) và PTS. Tăng Kim Ngân (biên tập viên), những người đã góp phần quan trọng chosự ra mắt chính thức của giáo trình.Cuối cùng, dù cố gắng đến mấy, sách chắc vẫn chưa tránh khỏi hết mọi sai sót. Kínhmong độc giả cùng các bạn sinh viên tiếp tục góp ý, phê bình để giáo trình này ngày mộthoàn thiện hơn.Tp. Hồ Chí Minh, mùa thu năm Đinh Sửu 1997PGS.TS. TRẦN NGỌC THÊMĐôi điều về tác giả:Trần Ngọc Thêm. Sinh năm 1952 tại x. Hiền Đa, h. Sông Thao, t. Phú ThọTốt nghiệp ngành Ngôn ngữ toán Trường ĐH Tổng hợp Quốc gia Leningrad (nay là St-Petersburg, Nga) năm 1974. Bảo vệ Phó tiến sĩ năm 1987 và Tiến sĩ khoa học ngữ vănnăm 1988 tại ĐHTH Quốc gia Leningrad. Được phong Phó giáo sư năm 1991. Được bầulàm Viện sĩ nước ngoài Viện Hàn lâm khoa học tự nhiên CHLB Nga năm 1999.

GIÁO TRÌNH CƠ SỞ VĂN HOÁ VIỆT NAM - GS TRẦN NGỌC THÊM

Info and Rating

More From This User

Related

Leave a Comment

Other login options

Signup

Why Sign up?

Login Successful

Sign Up Successful